حوضه آبریز
حوضه آبریز بخشی از یک خشکی است که تمام آب بارش یافته و یا جاری شده در آن به یک نقطه انتهایی برسد. با آنچه که تعریف شد،
می توان به این نتیجه رسید که داخل حوضه‌های آبریز؛ رودخانه ها، جاده ها، جنگل‌ها و حتّی
شهر‌ها نیز قرار دارند.
حوضه های آبریز مهم هستند چرا که کیفیت آب یک رودخانه به تمام اجزای داخل حوضه آبریز و مهمتر از همه، به تأثیر متقابل انسان‌ها در آن بستگی دارد.
حوضه آبریز مرکزی ایران حدود دو سوّم کل ایران را در بر می‌گیرد.
هر حوضه آبریز بزرگ از چندین حوضه آبریز کوچک تشکیل شده است.
نام چند حوضه آبریز:
شهر تبریز داخل حوضه آبریز رودخانه «آجی چای» (تلخه رود)
و شهر اهواز داخل حوضه آبریز رودخانه کارون می‌باشد.
رودخانه های بزرگ، حوضه های آبریز بزرگ دارند و رودخانه های کوچک نیز حوضه های آبریز کوچک‌تر دارند. به همین صورت، ابعاد مختلف رودخانه ها در برابر بارندگی ها نیز عکس العمل متفاوت دارند.
رودخانه های بزرگ، افزایش و کاهش سطح آب آرام تری نسبت به رودخانه های کوچک‌تر دارند.
در یک حوضه آبریز کوچک، سطح آب در رودخانه در عرض چند ساعت
و یا حتّی چند دقیقه افزایش و کاهش می‌یابد. امّا در رودخانه های بزرگ، روزها طول خواهد کشید
تا سطح آب بالا بیاید و یا به حالت اوّلیه خود برگردد.
مقدار آب رود خانه در حوضه آبریز به عوامل زیر بستگی دارد:شیب زمین -پوشش گیاهی-میزان بارندگی
- مقدار گیاه خاک-شدت بارندگی
-وسعت حوضه آبریز-نفوذ پذیری زمین
حوضه آبریز دریای خزر
مساحت حوضه ی آبریز خزر در مجموع 5/3 میلیون كیلومتر مربع می‌باشد (Radionov, 1994), كه در بین كشورهای ایران، تركمنستان، آذربایجان، روسیه و مقداری از خاك تركیه توزیع شده است.